تحلیل روابط فضایی میان سکونتگاههای شهرستان نی ریز با استفاده از روش تحلیل شبکه های اجتماعی ( نمونه موردی: بخش آباده طشک )

چکیده توسعه منطقه ای از طریق رشد ، تنوع کارکردی سکونتگاهها و ایجاد ارتباط قویتر بین آنها به وقوع می پیوندد . بر همین اساس برسی روابط میان سکونتگاهها به منظور رسیدن به یک الگوی مناسب سلسله مراتب سکونتگاهی الزامی است . وجود مشکلات ناشی از رشد شهرهای بزرگ ، تراکم جمعیت و همچنین مهاجرت روستائیان به این شهرها موجب توجه و تأکید برنامه ریزان به تقویت و رشد شهرهای کوچک گردید . این اعتقاد وجود دارد که با تقویت شهرهای کوچک می توان مسیر مهاجرت های روستائیان به شهرهای بزرگتر را تغییر داده و بسیاری از مشکلات موجود در نواحی روستایی را که ناشی از عدم دسترسی مناسب روستائیان به مراکز خدماتی است برطرف نمود . در ایران با اجرای سیاست تبدیل روستاها به شهر ، بسیاری از نقاط روستایی به ویژه در دو دهه ی اخیر به شهر تبدیل شده اند. شهر آباده طشک در شهرستان نی ریز ( استان فارس ) یکی از این شهرهاست که در سال 1374 به شهر تبدیل گشته است . با توجه به اینکه تبدیل یک نقطه روستایی به شهر، سبب دگرگونی در شبکه سلسله مراتب سکونتگاهی و از سویی تغییر و تحول در سمت و سوی جریانات و روابط (اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی ، سیاسی و اداری ،..) سکونتگاههای موجود در یک منطقه می شود ، در این راستا با انتخاب 7 نوع از روابط در قالب 52 متغیر و با بهره گیری از روش تحلیل شبکه به بررسی و مقایسه جریانات و روابط موجود در سطح بخش آباده طشک در دو مقطع زمانی قبل و بعد از شهر شدن آباده طشک پرداخته شده است . نتایج بررسی نشان می دهد که پس از تبدیل آباده طشک به شهر ، در خصوص روابط آموزشی ،فرهنگی – ورزشی ، بهداشتی – درمانی ، اقتصادی ، ارتباطی و کشاورزی – امور دامی ، الگوی حرکتی سکونتگاههای روستاهای بخش آباده طشک عمدتاً از برون بخشی به درون بخشی تغییر یافته و در خصوص روابط اداری – سیاسی ، روند جریانات به سه نوع بوده است به گونه ای در خصوص آن دسته از ادارات که در مقطع زمانی اول در سطح بخش وجود داشته اند و همچنین اداراتی نظیر ( دادگاه ، ثبت اسناد ، نمایندگی بیمه های درمانی ) که در مقطع زمانی دوم در این شهر دایر شده اند ، الگوی حرکتی روستائیان به صورت درون بخشی بوده و تنها در زمینه آن دسته از ادارات نظیر ( آبفای روستایی و بنیاد مسکن ) که در هردو مقطع زمانی در سطح بخش مذکور وجود نداشته اند ، الگوی حرکتی به سمت نقاط گره گاهی خارج از بخش بوده است .